Το σκαρί που πεθαίνει σε στεριά του Καρλοβάσου

Πριν από πολλά χρόνια παραχωρήθηκε στο Δήμο Καρλοβάσου και επι ημερών του δημάρχου Γιώργου Καραγιάννη, ένα ψαροκάικο από ψαρά των Φούρνων. Το εν λόγω σκαρί ο τότε δήμος είχε σκοπό να το συντηρήσει ως μουσειακό. Από τότε σαπίζει σε ενα εμφανέστατο σημείο  του αλιευτικού καταφυγίου Καρλοβάσου χωρίς καμιά συντήρηση. Η τελευταία συντήρηση του ψαροκάικου έγινε επι ημερών του δημάρχου Παναγιώτη Λυμπέρη. Έκτοτε ουδείς ενδιαφέρθηκε για την τύχη του. Κουφάρι πια λεηλατημένο, παραμένει εκεί και περιμένει μάταια την συντήρηση. Ακούγεται τρελό, παράλογο, αλλά τα 20 τελευταία χρόνια πάνω από 5.000 ξύλινα αλιευτικά σκάφη -από τα ωραιότερα που αρμένιζαν στις θάλασσές μας- καταστράφηκαν με τις ευλογίες της ελληνικής πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τρεχαντήρια, γρι-γρι, γαΐτες, καραβόσκαρα, περάματα, Λίμπερτι, τράτες παραδόθηκαν στις μπουλντόζες και, παρουσία της αστυνομίας, κατάντησαν ένας μικρός σωρός από σανίδες.
Το χρονικό του αφανισμού του ελληνικού στόλου των ψαροκάικων, που ακόμα και σήμερα είναι ο μεγαλύτερος στη Γηραιά Ήπειρο αριθμώντας περίπου 17.500 σκάφη, ξεκινά τη δεκαετία του 1990. Στο πλαίσιο της Κοινής Ευρωπαϊκής Αλιευτικής Πολιτικής δόθηκαν ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους ψαράδες να αφήσουν τη θάλασσα, έτσι ώστε να περιοριστεί η αλιεία στα ευρωπαϊκά ύδατα. Ενώ όμως η πολιτική αυτή ήταν σχεδιασμένη για να προστατεύσει την πανίδα και τη χλωρίδα του βυθού, δεν προέβλεπε την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Την πιο έγκυρη επιστημονική έρευνα για τα ξύλινα πλεούμενα που διαλύθηκαν, εκπόνησε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών με τη βοήθεια του Ιδρύματος Λάτση, το 2009. Την τελευταία 20ετία έχουμε χάσει πάνω από 3.000 τρεχαντήρια, 600 γαΐτες, 150 καραβόσκαρα. Χάσαμε γνώση που είχε περάσει από γενιά σε γενιά, καθώς το ξύλο ήταν το πρώτο ναυπηγικό υλικό για χιλιάδες χρόνια. Δυστυχώς, ακόμα και τα σκάφη που σώθηκαν και θωρήθηκαν σε δήμους ή μουσεία δεν είχαν καλύτερη τύχη υποστηρίζουν οι επιστήμονες .
Υπάρχει λύση; Ίσως αν έστω την ύστατη ώρα το πλοιάριο μεταφερθεί στο μουσείο που θα γίνει στο Πυθαγόρειο. Ίσως έτσι μπορούν να δουν αυτό και πολλά ακόμη οι επισκέπτες μας και να τα εκτιμήσουν περισσότερο από εμάς. Όμως στην παρούσα φάση πλεούμενο που δεν λογάριασε ποτέ τη θάλασσα, δεν φοβήθηκε τον καιρό, «πεθαίνει» στη στεριά.